اصطلاحات انبارداری که باید بدانید

انبار مکانی برای ذخیره و نگه ‌داری انواع کالا و محصولات مورد نیاز هر شرکت، فروشگاه، کارخانه و … است. براساس موجودی انبار، فعالیت‌های روزانه و آینده هر سازمان شکل می‌گیرد. به همین خاطر انبار و انبارداری از اهمیت ویژه‌ی در بخش‌های مختلف اعم از تولیدی، خدماتی، بازرگانی و … برخوردار است. در این مطلب قصد داریم به منظور آشنایی با این شغل مهم، به بررسی اصطلاحات انبارداری بپردازیم.

اصطلاحات پایه و عمومی انبارداری

• انبار: فضایی که برای ذخیره یک یا چند نوع محصول مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• انبارداری: دریافت کالا، چیدمان و نگه‌داری صحیح، تحویل به موقع
• انبار گردانی: شمارش و اندازه‌گیری موجودی‌های کالا در انبار که بیشتر اوقات در پایان یک دوره مالی انجام می‌گیرد.
• حواله انبار: به سندی که هنگام تحویل کالا به مشتری داده می‌شود که توسط انباردار پر شده است.
• حواله جابجایی بین انبار: جهت جابه‌جایی کالا
• حواله برگشت از خرید: جهت کالاهای مرجوعی
• حواله امانی: حواله امانی کالا برای شرکت امانت‌ گیرنده
• موجودی: دارایی ذخیره شده در انبار یک سازمان، کارخانه، فروشگاه و … که جهت استفاده در زمان معین تولید یا خریداری شده است.

انواع موجودی در انبار

مواد خام یا اولیه: موادی که برای تولید یک محصول استفاده می‌شود.

مواد و لوازم مصرفی: به لوازمی گفته می‌شود که در تولید یک محصول به کار می‌رود و یا در شرکت‌ها برای انجام خدمات پرسنل کاربرد دارد، مانند میخ، چسب، سوزن منگنه و …

مواد و لوازم در جریان ساخت: این مواد شامل موادی هستند که تغییراتی در مواد اولیه آن ایجاد شده اما هنوز به مرحله‌ی بهره‌برداری نرسیده است. که اصطلاحا به کالاهای نیمه ساخته نیز معروف هستند.

کالا تمام شده یا ساخته شده: محصولاتی که تولید آن‌ها پایین یافته و قابل عرضه به بازار هستند.

بیشتر بدانید: مشکلات انبارداری زیر ذره‌بین

اجناس خریداری شده جهت فروش: این اصطلاح در انبار فروشگاه‌ها و شرکت‌های بازرگانی کاربرد بیشتری دارد و به اجناسی گفته می‌شود که خریداری شده و بدون هیچ تغییری دوباره جهت فروش وارد بازار می‌کنند.

تگ: تگ به معنای برچسب و علامت زدن است. این اصطلاح برای برچسب زدن روی کالا و محصول استفاده می‌شود تا اطلاعات مهم آن مانند نوع، تعداد و … مشخص باشد.

کاردِکس: به کارتی گفته می‌شود که در آن تعداد و تاریخ ورود و خروج کالا به انبار درج می‌گردد.

کارت موجودی انبار: این کارت‌ها که به طور معمول روی مقوا چاپ می‎شوند با هدف درج اطلاعات کالاهایی که به انبار وارد یا خارج شده است، کاربرد دارد.

کارت حساب انبار: به منظور اطلاع از قیمت کالا، از کارت‌های مقوایی به منظور کارت حسابداری استفاده می‌شود.

کارت شناسایی کالا: به کارت‌هایی که در کنار هر قفسه نصب می‌شود تا اطلاعات مهم مربوط به کالا آن قسمت مشخص شود کارت شناسایی کالا یا کارت قفسه می‌گویند.

قفسه‌بندی: چیدمان هر کالا با توجه به نوع آن و انبار متفاوت است، اما به طورکلی قفسه‌بندی به چینش مرتب، صحیح و در دسترس بودن محصولات گفته می‌شود.صفافی: محل نگه‌داری کالاهای خاص با شرایط ویژه

کد گذاری کالا: برای این‌که کالاها در انبار به راحتی و سریع پیدا و شناسایی شوند قفسه‌ها را با حروف یا عدد چیدمان می‌کنند که اصطلاحا کدگذاری می‌گویند.

بیشتر بدانید: حمل و نقل بین المللی

اصطلاحات تخصصی انبارداری

• حد تجدید سفارش: براساس میزان مصرف روزانه و زمان تحویل کالا، در هر انبار یک حد موجودی در نظر گرفته می‎شود که اگر این کالا به پایین‌ترین مقدار نزدیک شود، باید دوباره آن را خریداری کنند.
• حداقل موجودی کالا: با توجه به نوع کالا و انبار، موجودی یک محصول نباید کمتر از میزان مشخص باشد که به آن مقدار حداقل موجودی کالا گفته می‌شود.
• باصرفه ترین مقدار سفارش: این اصطلاح در انبارداری به میزان خرید در حجم بالا که شامل تخفیف و خدمات ویژه باشد گفته می‌شود. از این طریق سازمان‌ها می‌توانند هزینه‌های خود را کاهش دهند.
• حداکثر موجودی مواد: بالا رفتن موجودی برخی از کالاها می‌تواند باعث خسارت به سازمان‌ها شود. مانند فاصد شدن، تغییر فصل، کاهش کیفیت و … به همین منظور برای جلوگیری از هدر رفتن هزینه‌ها باید حداکثر موجودی مواد در انبار مشخص باشد.
• دفعات گردش موجودی مواد: این اصطلاح را در مورد هر ماده اولیه که در یک دوره‌ی زمانی مشخص چندین بار خریداری می‎‌شود، به کار می‌برند.
• دوره گردش موجودی مواد: این اصطلاح به مدت زمانی که کالا وارد انبار می‌شود و تا زمانی که وارد چرخه تولید یا فروش شود، به کار می‌برند.
• کسری / اضافات انبار: اگر موجودی یک کالا کمتر از تعداد ثبت شده باشد به آن کسری انبار و اگر موجودی بیشتر از مقدار ثبت شده باشد اضافات انبار می‌گویند.

بیشتر بدانید: کارت بازرگانی چیست

اصطلاحات و نمادهای فلوچارت انبارداری

فلوچارت، نموداری است که نشان می‌دهد یک سیستم انبارداری چگونه کار می‌کند. به طور معمول روند کار یک سیستم را با اتصال خطوط و مجموعه‌ای از نمادهای معمولی نشان می‌دهند. رسم نمودار انبارداری بسیار مهم است، زیرا فلوچارت‌ها یک زبان جهانی هستند که امکان برقراری ارتباط بین افراد و فرآیند کاری را موجب می‌شوند.

بیشتر بدانید: اصطلاحات رایج بازرگانی

انواع نمادهای فلوچارت

• دایره یا بیضی: برای نشان دادن آغاز یا پایان یک فرآیند از دایره یا بیضی استفاده می‌شود.
• مستطیل: این نماد حرکت است به همین خاطر هر مرحله از فلوچارت که ترسیم می‌کنید از مستطیل سرچشمه می‌گیرد.
• پیکان: به منظور هدایت بیننده ادامه مسیر فلوچارت را با خط صاف و سر تیز پیکان‌دار نشان می‌دهند، که انواع مختلفی دارد.
• مثلث یا لوزی: نشانگر تصمیم است. اگر در مرحله‌ ای به دو گزینه می‌رسید، می‌توانید از مثلث یا لوزی استفاده کنید.

انواع فرم و رسیدهای انبارداری

یکی دیگر از اصطلاحات انبار در مورد فرم و رسیدهای آن است، که انواع مختلفی دارد. این فرم و رسیدها جهت نظارت بر جابه‌جایی، حمل ونقل و چیدمان صادر می‌شوند و به دو دسته درخواست‌ها و رسیدها تقسیم‌بندی می‌شوند و عبارتند از:

• فرم درخواست کالا از انبار
• فرم درخواست
• خرید کالا
• رسید انبار موقت
• رسید انبار دائم
• رسید جا‌به‌جایی کالا بین انبار
• رسید برگشت
• رسید امانی
• رسید مصرف مستقیم

معرفی ابزار ها و تجهیزات انبارداری