اصطلاحات انبارداری که باید بدانید

انبار مکانی برای ذخیره و نگه ‌داری انواع کالا و محصولات مورد نیاز هر شرکت، فروشگاه، کارخانه و … است. براساس موجودی انبار، فعالیت‌های روزانه و آینده هر سازمان شکل می‌گیرد. به همین خاطر انبار و انبارداری از اهمیت ویژه‌ی در بخش‌های مختلف اعم از تولیدی، خدماتی، بازرگانی و … برخوردار است. در این مطلب قصد داریم به منظور آشنایی با این شغل مهم، به بررسی اصطلاحات انبارداری بپردازیم.

اصطلاحات پایه و عمومی انبارداری

• انبار: فضایی که برای ذخیره یک یا چند نوع محصول مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• انبارداری: دریافت کالا، چیدمان و نگه‌داری صحیح، تحویل به موقع
• انبار گردانی: شمارش و اندازه‌گیری موجودی‌های کالا در انبار که بیشتر اوقات در پایان یک دوره مالی انجام می‌گیرد.
• حواله انبار: به سندی که هنگام تحویل کالا به مشتری داده می‌شود که توسط انباردار پر شده است.
• حواله جابجایی بین انبار: جهت جابه‌جایی کالا
• حواله برگشت از خرید: جهت کالاهای مرجوعی
• حواله امانی: حواله امانی کالا برای شرکت امانت‌ گیرنده
• موجودی: دارایی ذخیره شده در انبار یک سازمان، کارخانه، فروشگاه و … که جهت استفاده در زمان معین تولید یا خریداری شده است.

انواع موجودی در انبار

• مواد خام یا اولیه: موادی که برای تولید یک محصول استفاده می‌شود.
• مواد و لوازم مصرفی: به لوازمی گفته می‌شود که در تولید یک محصول به کار می‌رود و یا در شرکت‌ها برای انجام خدمات پرسنل کاربرد دارد، مانند میخ، چسب، سوزن منگنه و …
• مواد و لوازم در جریان ساخت: این مواد شامل موادی هستند که تغییراتی در مواد اولیه آن ایجاد شده اما هنوز به مرحله‌ی بهره‌برداری نرسیده است. که اصطلاحا به کالاهای نیمه ساخته نیز معروف هستند.
• کالا تمام شده یا ساخته شده: محصولاتی که تولید آن‌ها پایین یافته و قابل عرضه به بازار هستند.
• اجناس خریداری شده جهت فروش: این اصطلاح در انبار فروشگاه‌ها و شرکت‌های بازرگانی کاربرد بیشتری دارد و به اجناسی گفته می‌شود که خریداری شده و بدون هیچ تغییری دوباره جهت فروش وارد بازار می‌کنند.
• تگ: تگ به معنای برچسب و علامت زدن است. این اصطلاح برای برچسب زدن روی کالا و محصول استفاده می‌شود تا اطلاعات مهم آن مانند نوع، تعداد و … مشخص باشد.
• کاردِکس: به کارتی گفته می‌شود که در آن تعداد و تاریخ ورود و خروج کالا به انبار درج می‌گردد.
• کارت موجودی انبار: این کارت‌ها که به طور معمول روی مقوا چاپ می‎شوند با هدف درج اطلاعات کالاهایی که به انبار وارد یا خارج شده است، کاربرد دارد.
• کارت حساب انبار: به منظور اطلاع از قیمت کالا، از کارت‌های مقوایی به منظور کارت حسابداری استفاده می‌شود.
• کارت شناسایی کالا: به کارت‌هایی که در کنار هر قفسه نصب می‌شود تا اطلاعات مهم مربوط به کالا آن قسمت مشخص شود کارت شناسایی کالا یا کارت قفسه می‌گویند.

قفسه‌بندی: چیدمان هر کالا با توجه به نوع آن و انبار متفاوت است، اما به طورکلی قفسه‌بندی به چینش مرتب، صحیح و در دسترس بودن محصولات گفته می‌شود.صفافی: محل نگه‌داری کالاهای خاص با شرایط ویژه

کد گذاری کالا: برای این‌که کالاها در انبار به راحتی و سریع پیدا و شناسایی شوند قفسه‌ها را با حروف یا عدد چیدمان می‌کنند که اصطلاحا کدگذاری می‌گویند.

بیشتر بدانید: حمل و نقل بین المللی

اصطلاحات تخصصی انبارداری

• حد تجدید سفارش: براساس میزان مصرف روزانه و زمان تحویل کالا، در هر انبار یک حد موجودی در نظر گرفته می‎شود که اگر این کالا به پایین‌ترین مقدار نزدیک شود، باید دوباره آن را خریداری کنند.
• حداقل موجودی کالا: با توجه به نوع کالا و انبار، موجودی یک محصول نباید کمتر از میزان مشخص باشد که به آن مقدار حداقل موجودی کالا گفته می‌شود.
• باصرفه ترین مقدار سفارش: این اصطلاح در انبارداری به میزان خرید در حجم بالا که شامل تخفیف و خدمات ویژه باشد گفته می‌شود. از این طریق سازمان‌ها می‌توانند هزینه‌های خود را کاهش دهند.
• حداکثر موجودی مواد: بالا رفتن موجودی برخی از کالاها می‌تواند باعث خسارت به سازمان‌ها شود. مانند فاصد شدن، تغییر فصل، کاهش کیفیت و … به همین منظور برای جلوگیری از هدر رفتن هزینه‌ها باید حداکثر موجودی مواد در انبار مشخص باشد.
• دفعات گردش موجودی مواد: این اصطلاح را در مورد هر ماده اولیه که در یک دوره‌ی زمانی مشخص چندین بار خریداری می‎‌شود، به کار می‌برند.
• دوره گردش موجودی مواد: این اصطلاح به مدت زمانی که کالا وارد انبار می‌شود و تا زمانی که وارد چرخه تولید یا فروش شود، به کار می‌برند.
• کسری / اضافات انبار: اگر موجودی یک کالا کمتر از تعداد ثبت شده باشد به آن کسری انبار و اگر موجودی بیشتر از مقدار ثبت شده باشد اضافات انبار می‌گویند.

بیشتر بدانید: کارت بازرگانی چیست

اصطلاحات و نمادهای فلوچارت انبارداری

فلوچارت، نموداری است که نشان می‌دهد یک سیستم انبارداری چگونه کار می‌کند. به طور معمول روند کار یک سیستم را با اتصال خطوط و مجموعه‌ای از نمادهای معمولی نشان می‌دهند. رسم نمودار انبارداری بسیار مهم است، زیرا فلوچارت‌ها یک زبان جهانی هستند که امکان برقراری ارتباط بین افراد و فرآیند کاری را موجب می‌شوند.

بیشتر بدانید: اصطلاحات رایج بازرگانی

انواع نمادهای فلوچارت

• دایره یا بیضی: برای نشان دادن آغاز یا پایان یک فرآیند از دایره یا بیضی استفاده می‌شود.
• مستطیل: این نماد حرکت است به همین خاطر هر مرحله از فلوچارت که ترسیم می‌کنید از مستطیل سرچشمه می‌گیرد.
• پیکان: به منظور هدایت بیننده ادامه مسیر فلوچارت را با خط صاف و سر تیز پیکان‌دار نشان می‌دهند، که انواع مختلفی دارد.
• مثلث یا لوزی: نشانگر تصمیم است. اگر در مرحله‌ ای به دو گزینه می‌رسید، می‌توانید از مثلث یا لوزی استفاده کنید.

انواع فرم و رسیدهای انبارداری

یکی دیگر از اصطلاحات انبار در مورد فرم و رسیدهای آن است، که انواع مختلفی دارد. این فرم و رسیدها جهت نظارت بر جابه‌جایی، حمل ونقل و چیدمان صادر می‌شوند و به دو دسته درخواست‌ها و رسیدها تقسیم‌بندی می‌شوند و عبارتند از:

• فرم درخواست کالا از انبار
• فرم درخواست
• خرید کالا
• رسید انبار موقت
• رسید انبار دائم
• رسید جا‌به‌جایی کالا بین انبار
• رسید برگشت
• رسید امانی
• رسید مصرف مستقیم

معرفی ابزار ها و تجهیزات انبارداری